Nội dung kiến nghị: Hiện nay, theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Đầu tư công, dự án giải phóng mặt bằng chỉ được tách riêng khi là dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét, quyết định và dự án nhóm A do Thủ tướng Chính phủ và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định. Tuy nhiên, thực tế có nhiều dự án có quy mô thuộc nhóm B nhưng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng có tính chất phức tạp hoặc cần phải tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng để thuận lợi cho công tác chuẩn bị và khi được phân bổ vốn sẽ triển khai thực hiện kịp thời (không bị vướng mặt bằng). Cử tri kiến nghị Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung thêm vào khoản 1 Điều 5 Luật Đầu tư công nội dung sau: “dự án nhóm B do Hội đồng nhân dân các cấp xem xét quyết định”, nhằm đẩy nhanh việc giải ngân vốn đầu tư công, tạo điều kiện cho việc triển khai thực hiện thuận lợi, hiệu quả (Kiến nghị tại buổi tiếp xúc với UBMTTQVN tỉnh và các tổ chức thành viên).
Nội dung trả lời tại Văn bản số 5153/BKHĐT-TH ngày 27/7/2022 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư như sau:
Tách riêng việc bồi thường hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập đã được quy định ở Luật Đầu tư công năm 2019, tuy nhiên mới xem xét đối với dự án quan trọng quốc gia và dự án nhóm A. Cụ thể tại khoản 1 Điều 5 về đối tượng đầu tư công của Luật Đầu tư công năm 2019 quy định: Đầu tư chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Trường hợp thật sự cần thiết tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, đối với dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét, quyết định; đối với dự án nhóm A do Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định theo thẩm quyền. Việc tách riêng dự án độc lập được thực hiện khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A.
Tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28 tháng 7 năm 2021 về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Quốc hội đã giao Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án thí điểm về việc tách giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư (sau đây gọi tắt là Đề án), báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội xem xét, quyết định. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ căn cứ Nghị quyết nêu trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan nghiên cứu xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Đề án tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2021.
Chính phủ đã có Tờ trình số 520/TTr-CP ngày 15 tháng 11 năm 2021 báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội về Đề án và dự thảo Nghị quyết thí điểm tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập và một số cơ chế, chính sách đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Ngày 27 tháng 11 năm 2021, Văn phòng Quốc hội có Thông báo ý kiến của Chủ tịch Quốc hội (Thông báo số 2831/TB-VPQH) đề nghị Chính phủ: Tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội theo đúng phạm vi, nội dung được Quốc hội giao tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 và quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến để trình Quốc hội xem xét, quyết định vào thời điểm thích hợp. Việc thí điểm (nếu có) chỉ thực hiện đối với một số địa phương, dự án cụ thể và có thời gian, thời hạn cụ thể. Các chính sách liên quan đến quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng thực hiện theo các quy định hiện hành của pháp luật.
Căn cứ chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, trong quá trình xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù cho tỉnh Khánh Hòa theo chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 09-NQ/TW đã điều chỉnh các chính sách về tách giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư theo hướng áp dụng đối với đối tượng dự án cụ thể với thời gian, thời hạn cụ thể. Các chính sách này đáp ứng nguyên tắc có địa phương, dự án, thời gian, thời hạn cụ thể, được Chính phủ báo cáo Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 3.
Trường hợp các địa phương đáp ứng các nguyên tắc, tiêu chí và có đề xuất dự án cụ thể như tỉnh Khánh Hòa, đồng thời đáp ứng nguyên tắc theo chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội tại Thông báo số 2831/TB-VPQH, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ nghiên cứu, xem xét trình Chính phủ báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội áp dụng các chính sách thí điểm.