Làm rõ hơn tình hình, đặc điểm, nguyên nhân khiếu nại, tố cáo năm 2023

Chiều 11.10, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Phiên họp thứ 27, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét Báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023.

Thể hiện đầy đủ hơn kết quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo 

Trình bày Báo cáo của Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, năm 2023, Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các ngành, các cấp triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong đó, đã kế thừa, phát huy những mặt tích cực, kết quả đạt được của năm 2022 và trước đó, tiếp tục khắc phục khó khăn trong công tác này, nhất là ở những địa phương có tốc độ phát triển kinh tế nhanh hoặc liên quan đến việc triển khai các dự án có đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất và một số vụ việc cũ chưa được giải quyết dứt điểm.

Về kết quả tiếp công dân tại các cơ quan hành chính, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, có 390.980 lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (tăng 37,5% so với năm 2022), với tổng số người được tiếp là 433.832 người (tăng 41,8%) về 294.622 vụ việc (tăng 33,2%), có 2.929 đoàn đông người (tăng 26,6%).

Về kết quả tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo tại các cơ quan hành chính, so với năm 2022, số đơn các loại tăng 29,6%, đơn khiếu nại tăng 20,5%, đơn tố cáo tăng 23,5%. Phân tích kết quả giải quyết 6.547 vụ việc tố cáo bằng quyết định hành chính cho thấy, có 293 tố cáo đúng (4,5%), 4.647 tố cáo sai (71,0%), 1.242 tố cáo có đúng, có sai (19,0%).

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Báo cáo của Chính phủ đã phản ánh toàn diện kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước và của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Kiểm toán nhà nước theo đúng yêu cầu của Quốc hội; đồng thời, tiếp tục có những đổi mới để nâng cao chất lượng Báo cáo. Báo cáo đã cơ bản bám sát Đề cương và các yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phản ánh rõ tình hình, với nhiều số liệu cụ thể; đánh giá những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân; trên cơ sở đó đề ra một số giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả của công tác này trong thời gian tới.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các số liệu, bổ sung thông tin, đánh giá sâu sắc, làm rõ thêm một số nội dung cụ thể trong Báo cáo nhằm thể hiện đầy đủ hơn kết quả của công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023 như đã được nêu trong Báo cáo thẩm tra sơ bộ. 

Làm rõ nguyên nhân, chỉ rõ địa chỉ của những tồn tại, hạn chế

Cơ bản đồng tình với Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Pháp luật, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023 có nhiều tiến bộ. 

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ cần phân tích, làm rõ nguyên nhân vì sao số đoàn đông người, số lượt người và số vụ việc khiếu nại, tố cáo năm 2023 tăng lên. Cụ thể, so với năm 2022, số người, vụ việc và đoàn đông người năm 2023 tăng 37,5% về số lượt, 41,8% về số người và 33,2% về số vụ việc. Trong khi đó, Báo cáo của Ban Dân nguyện về kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri cho thấy, việc giải quyết các kiến nghị đạt trên 95%.

Cùng với đó, Chính phủ cần báo cáo cụ thể hơn việc thực hiện những kiến nghị đã được nêu trong thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại các phiên họp cho ý kiến về công tác dân nguyện của Quốc hội hàng tháng; việc thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục một số tồn tại, hạn chế từ nhiều năm đã được nêu trong báo cáo của Chính phủ những năm trước nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để; bổ sung rõ địa chỉ cụ thể, cá nhân, cơ quan, đơn vị còn nhiều tồn tại, hạn chế để xác định trách nhiệm và có chế tài xử lý thích hợp.

Trên cơ sở dự báo tình hình năm 2024, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị, Chính phủ, Toà án Nhân dân, Viện Kiểm soát Nhân dân, Kiểm toán Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương xác định rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trước hết là tập trung 3 nhóm giải pháp, 4 nhóm kiến nghị nêu trong báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Pháp luật.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục xác thực thêm về tình hình, làm rõ nguyên nhân, phân tích rõ thêm về tình hình đơn thư khiếu nại, tố cáo tăng, về chuyển biến trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, chỉ rõ đâu là nguyên nhân chính là do tổ chức thực hiện hay là do nhận thức pháp luật, hay là do công tác tuyên truyền, giải thích pháp luật ở địa phương, để từ đó có giải pháp cụ thể giải quyết dứt điểm. Cùng với đó, cần chú trọng công tác dự báo, nhận diện các điểm nóng để từ đó tập trung nguồn lực giải quyết, tránh phát sinh những khiếu kiện không đáng có.

ng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục bổ sung thông tin, đánh giá sâu sắc hơn, phân tích làm rõ thêm tình hình triển khai các giải pháp cụ thể được đề ra trong Nghị quyết số 623 ngày 7.10.2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó có giao cho Chính phủ trong năm 2023 chỉ đạo tổ chức rà soát các vướng mắc, khó khăn trong việc tổ chức thực hiện Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo để hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương thực hiện, đảm bảo tính đồng bộ, khắc phục mâu thuẫn, chồng chéo, thực hiện có hiệu quả cao.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu nghiêm túc ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu dự họp cũng như ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực của Ủy ban Pháp luật, đánh giá sâu sắc hơn, cụ thể hơn về một số vấn đề sau đây để tiếp tục hoàn chỉnh báo cáo. Cập nhật đầy đủ tình hình số liệu của cả nước trong kỳ báo cáo, trong đó có phần kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị do đại biểu Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội chuyển đến để trình Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, Chính phủ cần đánh giá, làm rõ thêm tình hình, đặc điểm, nguyên nhân khiếu nại, tố cáo năm 2023; phân tích, chỉ rõ nguyên nhân số người, số vụ việc và số đoàn đông người đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị tăng lên. Nghiên cứu bổ sung, nêu cụ thể, công khai tên, danh mục những bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị chưa làm tốt, chưa chấp hành nghiêm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; những nơi còn nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài, chậm giải quyết và vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu để báo cáo đầy đủ với Quốc hội.