QUAN TÂM ĐÚNG MỨC ĐẾN THỰC HÀNH TIẾT KIỆM, CHỐNG LÃNG PHÍ

Thảo luận tại Tổ 14 gồm Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hải Phòng, tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Hà Tĩnh, dưới sự điều hành của Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang Chẩu Văn Lâm, cho ý kiến về công tác thực hành tiết kiệm chống lãng phí năm 2020, các đại biểu cho biết đây là lần đầu tiên Quốc hội thảo luận tại hội trường về nội dung này, cùng với việc xem xét nội dung giám sát tối cao, kỳ vọng công tác thực hành tiết kiệm chống lãng phí sẽ đi vào nề nếp và tạo nguồn lực lớn cho phát triển đất nước.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, bên cạnh việc đấu tranh phòng chống tham nhũng được thực hiện mạnh mẽ, Quốc hội cũng cần coi trọng vấn đề thực hành tiết kiệm chống lãng phí hàng năm và cả nhiệm kỳ. Bởi đôi khi thất thoát, lãng phí còn lớn hơn cả tham nhũng.

Dẫn chứng, chỉ tính riêng các dự án treo, nếu các địa phương tiến hành rà soát các dự án treo và tập trung giải quyết dứt điểm sẽ tạo chuyển biến lớn, tạo được nguồn lực hết sức lớn, Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại Hà Nội sau khi tiến hành rà soát, giám sát và hậu giám sát các dự án treo trên địa bàn toàn thành phố đến nay đã đạt được những kết quả tích cực, tạo điều kiện cho thành phố bứt phá giai đoạn vừa qua, năm 2020 Hà Nội tăng trưởng gấp 1,3 lần trung bình chung cả nước. Tới đây, nếu Quốc hội biểu quyết thông qua lựa chọn chuyên đề giám sát tối cao về thực hành tiết kiệm chống lãng, giám sát trên phạm vi cả nước sẽ phát hiện và giải quyết được nhiều vấn đề.

Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, về đất nông nghiệp có những tỉnh thực hiện rất tốt như Sơn La là một tỉnh miền núi phía Bắc nhưng nhờ sử dụng triệt để đất đai, hấp dẫn được người dân tham gia sản xuất đã trở thành trung tâm trái cây của cả nước với nhiều sản phẩm cạnh tranh với đặc sản của nhiều địa phương khác. Trong khi đó, ở nhiều nơi, nhiều địa phương, giá trị gia tăng từ đất nông nghiệp còn thấp, còn tình trạng sử dụng trái phép đất nông nghiệp, lãng phí đất nông nghiệp. Cùng với đó, tình trạng đất nông lâm trường bàn giao cho địa phương nhưng chưa được thống kê và chưa có kế hoạch sử dụng còn lớn trong khi đồng bào dân tộc thiểu số còn rất thiếu đất ở, đất sản xuất.

Dẫn một ví dụ khác về việc lãng phí các tầng thương mại của các khu nhà tái định cư, vì vướng về cơ chế, quy định về đấu thầu, đấu giá dẫn đến không thể cho thuê, không thể khai thác thương mại, bỏ không dẫn đến lãng phí lớn. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, thực tế rất nhiều vấn đề từ tài sản, vật tư, tiền vốn…còn lãng phí rất nhiều. 

Mặt khác, năm 2020 do tác động của đại dịch COVID-19, các chi phí cho công tác nước ngoài được cắt giảm từ đó tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước, hay cắt giảm chi thường xuyên vẫn còn dư địa để tiết kiệm. Ngay tại Kỳ họp lần này của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đã chỉ đạo cắt giảm những chi phí không thực sự cần thiết như hoa trang trí, từ đó vừa tiết kiệm ngân sách, tiết kiệm được thời gian công sức chuẩn bị.

Chủ tịch Quốc hội cũng dẫn ra nhiều lĩnh vực còn chưa được khai thác, sử dụng một cách hiệu quả triệt để như không gian ngầm, băng tần viễn thông, tài nguyên thiên nhiên. Quản lý sử dụng tài sản công, quy định về tiêu chuẩn định mức, mua sắm tài sản, cung ứng dịch vụ sự nghiệp công còn nhiều bất cập gây khó khăn trong thực hiện.

Từ những dẫn chứng thực tế trên, Chủ tịch Quốc hội cho rằng vấn đề thực hành tiết kiệm, chống lãng phí từ trước đến nay chưa được thực sự quan tâm đúng mức. Do đó, lần này Quốc hội quyết tâm để đưa ra thảo luận tại hội trường và tiến hành giám sát nhằm đánh giá đúng tình hình, từ đó có giải pháp thực hiện hiệu quả, tạo ra nguồn lực phát triển.

Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề: Làm sao sử dụng tài sản công tiệm cận như tài sản tư? Quốc hội lựa chọn giám sát thực hành tiết kiệm chống lãng phí, mỗi năm chọn một lĩnh vực, tập trung vấn đề trọng điểm, từ đó để đi vào nề nếp, cải thiện được tình hình không chỉ ở lĩnh vực công mà cả ở lĩnh vực tư, huy động được toàn bộ nhân lực, vật lực, tài lực của đất nước cho phát triển.

Ghi nhận Chính phủ báo cáo đầy đủ các nội dung yêu cầu của Luật, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội Tp.Hải Phòng Lã Thanh Tân cũng đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá và có giải pháp đối với một số vấn đề. Đại biểu nêu rõ, theo quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có 3 hệ thống định mức tiêu chuẩn chế độ (gồm hệ thống văn bản mà các cơ quan có thẩm quyền phải ban hành, hệ thống định mức tiêu chuẩn chế độ của cơ quan quản lý ngân sách, lao động và định mức tiêu chuẩn chi tiêu nội bộ) làm căn cứ thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Do đó, Chính phủ cần làm rõ và đánh giá cụ thể hơn việc thể chế được những hệ thống chỉ tiêu định mức so với yêu cầu cần ban hành.

Đối với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở các lĩnh vực cụ thể, đại biểu đề nghị có giải pháp tăng cường kiểm tra giám sát việc quản lý sử dụng tài nguyên nhất là tài nguyên nước; vấn đề bảo vệ môi trường, xử lý rác thải rắn, tận dụng rác thải như một loại tài nguyên; chú trọng việc liên thông, dùng chung cơ sở dữ liệu giữa các bộ ngành và giữa trung ương với địa phương.

Đại biểu cũng cho rằng, việc triển khai tổ chức thi hành pháp luật còn những lúng túng, hiệu quả chưa cao, chưa có gắn kết giữa xây dựng và tổ chức thi hành. Nhấn mạnh trọng tâm nâng cao chất lượng xây dựng thể chế gắn với thực thi hiệu lực, hiệu quả, đại biểu Lã Thanh Tân cho rằng việc tổ chức thi hành pháp luật còn thiết công cụ pháp lý, do đó cần sớm nghiên cứu để xây dựng ban hành Luật Tổ chức thi hành pháp luật, để cùng với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Luật Phổ biến giáo dục pháp luật tạo ra sự đồng bộ./.