Khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực viễn thông

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Năm, sáng nay, 2.6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Viễn thông (sửa đổi).

Thúc đẩy thị trường viễn thông cạnh tranh lành mạnh, bền vững

Tờ trình dự án Luật Viễn thông (sửa đổi) do Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trình bày cho biết, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 17.11.2022 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khẳng định hạ tầng số là thiết yếu, bảo đảm an toàn thông tin mạng là then chốt, ưu tiên đầu tư phát triển nhanh, đi trước một bước.

Trong khi đó, Luật Viễn thông hiện hành đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, không phù hợp với bối cảnh mới có nhiều thay đổi, đặt ra yêu cầu phải sửa đổi toàn diện để xây dựng hành lang pháp lý phù hợp với yêu cầu mới và khắc phục các vướng mắc trong công tác thực thi, quản lý nhà nước thời gian qua. Do đó, cần thiết phải xây dựng dự án Luật Viễn thông (sửa đổi).

Dự thảo Luật gồm 10 chương, 74 điều, trong đó đã sửa đổi một số bất cập lớn, như quy định hình thức cấp phép và các điều kiện cấp phép theo hướng đơn giản hóa thủ tục, khuyến khích gia nhập thị trường đối với một số dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng… Hoàn thiện quy định sử dụng tài khoản SIM thuê bao di động để thanh toán cho dịch vụ viễn thông và dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động hợp pháp. Để giải quyết khó khăn trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông, dự thảo Luật bổ sung quy định trách nhiệm của UBND các cấp giải quyết, xử lý các hành vi cản trở việc xây dựng hợp pháp cơ sở hạ tầng viễn thông…

Đối với các vấn đề mới cần quy định để thúc đẩy phát triển viễn thông, dự thảo Luật đã hoàn thiện để điều chỉnh các mô hình, dịch vụ mới. Đó là, xác định hạ tầng trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây là một phần quan trọng của hạ tầng số; Điều chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông qua vệ tinh theo nguyên tắc quản lý chặt, đảm bảo an ninh, chủ quyền quốc gia, phù hợp với cam kết quốc tế. Điều chỉnh hoạt động bán buôn trong viễn thông để bảo đảm thúc đẩy thị trường viễn thông cạnh tranh lành mạnh, bền vững; Bổ sung quy định quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (dịch vụ OTT viễn thông) theo nguyên tắc tạo thuận lợi cho phát triển nhưng có quản lý để bảo đảm quyền lợi của người sử dụng, an toàn, an ninh….

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đã quy định một số vấn đề, như: quản lý dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây; bổ sung quy định quản lý việc cung cấp dịch vụ viễn thông; bổ sung quy định về quản lý hoạt động bán buôn trong viễn thông…

Cần bảo đảm tính tương thích, đồng bộ, thống nhất

Báo cáo thẩm tra dự án Luật do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày nêu rõ, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Viễn thông; cho rằng, các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật để bảo đảm tính tương thích, đồng bộ, thống nhất, kể cả các dự thảo Luật khác đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp này.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nêu rõ, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành việc mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với các dịch vụ trung tâm dữ liệu; điện toán đám mây; dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT viễn thông) để phù hợp với xu hướng phát triển của viễn thông trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ và xu hướng hội tụ của viễn thông, công nghệ thông tin với công nghệ số. Một số dịch vụ viễn thông mới xuất hiện, cần phải được quản lý bằng pháp luật ở mức độ nhất định với phương thức phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu quản lý, vừa tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị, cân nhắc việc mở rộng phạm vi điều chỉnh và các quy định có liên quan trong dự thảo Luật đối với những nội dung mở rộng, tránh sự trùng lặp, chồng chéo. Đồng thời, cần nghiên cứu thiết kế quy định trong dự thảo Luật đối với 3 loại dịch vụ mới nêu trên theo hướng mở, mang tính nguyên tắc.

Do đó, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị, Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm lập pháp của các nước, phân tích, làm rõ, thuyết phục hơn việc mở rộng phạm vi điều chỉnh; báo cáo với Quốc hội về định hướng thiết kế hệ thống các luật liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông để phát huy tác dụng cộng hưởng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo về phạm vi điều chỉnh, nhất là đối với các dịch vụ, mô hình kinh doanh mới.

Về kết nối và chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông (Chương V), Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng, việc sử dụng chung hạ tầng kỹ thuật là một chính sách đang được Nhà nước khuyến khích nhằm tránh việc các đơn vị thi công rải rác, không đồng bộ, ảnh hưởng đến quy hoạch, cảnh quan không gian. Qua nghiên cứu, khảo sát cho thấy, việc kết nối và chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc từ khâu quy hoạch cho đến tổ chức thực hiện. Do đó, một số ý kiến đề nghị xem xét bổ sung tại Điều 65 (Thiết kế, xây dựng công trình viễn thông) và Điều 67 (Quản lý công trình viễn thông) quy định về việc nên giao cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành ở địa phương là chủ đầu tư các công trình viễn thông và quản lý đơn giá cho thuê hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động dùng chung…